Eind 2015, enige maanden na het oprichten van het Bewonerscomité zei Frannie: “Ik wil dat er een stukje geschreven wordt over hoe de houding van de Volksbeschermers op een gewone burger overkomt. Dat is voor een burger namelijk hun gevoel van democratie.” Het stukje werd dit boek, een beeld van een vier jaar durende strijd, die nog niet ten einde is.
Een strijd waarbij niet de waarheid, redelijkheid en billijkheid de uitgangspunten zijn, maar macht en intimidatie de insteek is om de burger klein te houden. Anders met energie omgaan en minder fossiele energie gebruiken, is belangrijk, maar dat moet wel overwogen gebeuren. Inmiddels lijkt het erop, dat er tussen de grote energiebedrijven en de machtshebbers een deal gesloten is, hoe er zo snel mogelijk heel veel van één soort energie geplaatst kan worden. De burger mag voor de kosten en de lasten opdraaien, de energiereuzen kunnen op andere wijze hun winsten maken, en de machthebbers bereiken zo in hun termijn nog doelen die ze zelf gesteld hebben, buiten de bevolking om. Daarbij heiligt het doel de middelen. Alles wat in de weg staat moet ervoor wijken: oude normen ten aanzien van veiligheid en geluid, onze ruimtelijke ordening, zelfs de wetten met democratische rechten worden opzijgezet om de klimaat en duurzaamheid doelen van ambitieuze Volksbeschermers te realiseren. En als het even kan, binnen hun lopende ambtstermijnen.
In het onderzoek van Frannie en haar Randdijkers komen vele tegenstrijdigheden naar voren. Verantwoordelijke overheden spreken elkaar constant tegen om elkaar te dekken. Als rapporten niet welgevallig zijn, wordt er een nieuwe gemaakt, of een oudere versie uit de kast getrokken. Als het niet uitkomt, wordt een uitspraak over de (jarenlange) noodzaak van windturbines op een aangewezen locatie omgedraaid naar een plek vijf kilometer verderop, omdat die in de situatie daar ‘plots’ niet meer past. Als je stukken per WOB opvraagt op meerdere plaatsen, wijken de antwoorden vaak van elkaar af, zoals het de verstrekker uitkomt. Als je daarnaar vraagt, is het een ‘foutje’. Antwoorden op vragen die niet prettig zijn, worden niet gegeven. Zelfs de Klachtenman en de Rechtbank lijken hierin mee te gaan.
Als je toevallig in een wijk bent woont, waar nauwelijks Volksbeschermers zijn, moet je een windturbine voor lief nemen. Dat dit impact heeft op de gezondheid van vele wijkbewoners, is ‘slechts’ door het RIVM en de WHO bepaald. Het RIVM en de WHO zullen dan ook wel ‘klimaat ontkenners’ zijn. Nederland heeft strakke normen bepaald om voldoende windturbines te kúnnen plaatsen. Volgens die normen hebben Lage Landianen minder last van windturbines, dan de inwoners van ons omringende landen. En als dat achteraf anders blijkt te zijn, is dat jammer, maar dan hebben de huidige Volksbeschermers hun doelen behaald. Dat de bevolking wegkwijnt onder de overlast en financiële last van de windturbines, is een probleem voor de volgende generatie Volksbeschermers.
Frannie laat in dit boek zien hoe zij met de Randdijkers streed voor een eerlijke en objectieve behandeling van hun wijken, naar de geldende normen, zonder uitzonderingen. Niet alleen voor zichzelf, maar voor vele honderden bewoners uit deze wijken. Dit bleek gedurende vier jaar bijna een dagtaak, waarbij zij en de Randdijkers als paria’s weggezet zijn, door de Klerken, de Volksbeschermers en een deel van de bevolking. Immers, iemand die voor een gezond leefklimaat niet de overlast van windturbines in zijn woonwijk wil, is automatisch een klimaatontkenner, ongeacht haar mening over het klimaat.
Ik ben blij dat Frannie en Justus met enorm doorzettingsvermogen en zoveel energie tegen alle stromen in, de wijken Fatum en een deel van Welgesteld beschermen tegen dit onrecht. Ik realiseer me daarbij dat het zoveel energie heeft gekost, dat Frannie haar baan zelfs langere tijd heeft moeten halveren omdat dit niet te combineren is. Dus zelfs als je wint, verlies je toch.
En de verantwoordelijke Wijze Leiders en Klerken. Die zijn bijna allemaal gevlogen, nadat de grond te heet onder hun voeten werd. Als dank hebben zij van de overheid weer mooie, nieuwe baantjes aangeboden gekregen om op dezelfde voet door te kunnen gaan. Burgers tellen in Lage Landia niet meer. Het gaat om de macht van de Wijze Leiders, en zelfs de Volksbeschermers. En als ze pech hebben, dan komen ze een tegenstribbelende burger tegen, waardoor ze zich aan de regels moeten houden.
Kortom een geschiedenis, waarin een groep kritische burgers op zo’n wijze met de overheid geconfronteerd is, dat hun beeld van oprechtheid en eerlijkheid binnen de overheid en politiek zwaar geschaad is. Ze hebben daarbij geleerd, dat de transparante en democratische processen, waar de overheid zijn mond zo vol van heeft, in de achterkamertjes blijven hangen. Het gaat er in dit soort processen niet meer om over wat juist of onjuist is. Degene met de langste adem, wint.
Frannie, Justus en overige Randdijkers, bedankt voor al jullie goede werk en het werk wat nog komt. Misschien blijven onze wijken dan nog leefbaar.
Houd altijd voor ogen, waar onze overtuigingen en drijfveren liggen, zoals zo prachtig verwoord door Ed van der Elsken:
“De strijd zal nooit gestreden zijn. Er is geen vrede na de oorlog. Er is geen rechtvaardigheid na de revolutie. Altijd liggen hebzucht, gemakzucht op de loer om de boel te verstieren. In iedere maatschappij. En in ieder mens. Maar er is wel geluk. Je kunt wel gelukkig zijn. Heel eenvoudig en heel moeilijk: je hebt een geweten, luister ernaar, handel ernaar. Ga door. Doe je best. Nooit opgeven.” Bron: ‘Eye Love You’ 1977
September 2019
Jan Gerd van Senden